Sanskrit Text in Devanagari, Kannada, Gujarati, Telugu, English

||ఓమ్ తత్ సత్||
శ్రీమద్భగవద్గీత
ఆత్మ సంయమ యోగః
షష్ఠోఽధ్యాయః

శ్రీ భగవానువాచ:

అనాశ్రితః కర్మఫలం కార్యం కర్మ కరోతి యః|
స సన్న్యాసీ చ యోగీ చ న నిరగ్నిర్నచాక్రియః ||1||

యం సన్న్యాసమితి ప్రాహుర్యోగం తం విద్ధి పాణ్డవ |
న హ్యసన్న్యస్తసంకల్పో యోగీ భవతి కశ్చన ||2||

ఆరురుక్ష్మోర్మునేర్యోగం కర్మకారణ ముచ్యతే |
యోగారూఢస్య తస్యైవ శమః కారణ ముచ్యతే ||3||

యదాహి నేన్ద్రియార్థేషు న కర్మస్వనుషజ్జతే |
సర్వసంకల్ప సన్న్యాసీ యోగారూఢస్తదోచ్యతే || 4||

ఉద్ధరేదాత్మానాఽఽత్మానం న ఆత్మాన మవసాదయేత్ |
అత్మైవ హ్యాత్మనో బన్ధుః ఆత్మైవ రిపురాత్మనః ||5||

బన్ధురాత్మాత్మనస్తస్య యేనాత్మైవాత్మనా జితః|
అనాత్మనస్తు శతృత్వే వర్తేతాత్మైవ శత్రువత్ ||6||

జితాత్మనః ప్రశాన్తస్య పరమాత్మా సమాహితః |
శీతోష్ణసుఖదుఃఖేషు తథా మానావమానయోః ||7||

జ్ఞానవిజ్ఞాన తృప్తాత్మా కూటస్థో విజితేన్ద్రియః |
యుక్త ఇత్యుచ్యతే యోగీ సమలోష్టాశ్మ కాంచనః ||8||

సుహృన్మిత్రార్యుదాసీన మధ్యస్థ ద్వేష్య బన్దుషు|
సాధుష్వపి చ పాపేషు సమబుద్ధిర్విశిష్యతే ||9||

యోగీ యుఞీత సతతం ఆత్మానం రహసి స్థితః |
ఏకాకీ యతచిత్తాత్మా నిరాశీ రపరిగ్రహః || 10||

శుచౌ దేశే ప్రతిష్ఠాప్య స్థిరమాసనమాత్మనః |
నాత్యుచ్ఛ్రితం నాతి నీచం చేలాజిన కుశోత్తరమ్||11||

త్రైకాగ్రం మనః కృత్వా యతచిత్తేన్ద్రియక్రియః |
ఉపవిశ్యాసనేయుఞ్జ్యాత్ యోగమాత్మవిశుద్ధయే ||12||

సమం కాయ శిరోగ్రీవం ధారయన్నచలం స్థిరః|
సంప్రేక్ష్య నాసికాగ్రం స్వం దిశశ్చానవలోకయన్ ||13||

ప్రశాన్తాత్మా విగతభీః బ్రహ్మచారివ్రతే స్థితః|
మనస్సంయమ్య మచ్ఛిత్తో యుక్త ఆసీత మత్పరః ||14||

యుఞ్జన్నేవం సదాఽఽత్మానం యోగీ నియతమానసః |
శాన్తిం నిర్వాణపరమాం మత్సంస్థామ్ అధిగచ్ఛతి ||15||

నాత్యశ్నతస్తు యోగోఽస్తి న చైకాన్తమనశ్నతః |
న చాతి స్వప్నశీలస్య జాగ్రతో నైవ చార్జునా ||16||

యుక్తాహార విహారస్య యుక్తచేష్ఠస్య కర్మసు |
యుక్త స్వప్నావ భోధస్య యోగో భవతి దుఃఖహా||17||

యదా వినియతం చిత్తమ్ ఆత్మన్యేవావతిష్ఠతే |
నిస్పృహాస్సర్వకామేభ్యో యుక్త ఇత్యుచ్యతే తదా ||18||

యథా దీపో నివాతస్థో నేఙ్గతే సోపమా స్మృతా |
యోగినో యతచిత్తస్య యుఞ్జతో యోగమాత్మనః ||19||

యత్రో పరమతే చిత్తం నిరుద్ధం యోగసేవయా |
యత్రచైవాత్మనాఽఽత్మానం పశ్యన్నాత్మని తుష్యతి||20||

సుఖమాత్యన్తికం యత్తత్ బుద్ధిగ్రాహ్యమతీన్ద్రియమ్ |
వేత్తి యత్ర న చైవాయం స్థితశ్చలతి తత్త్వతః||21||

యం లభ్ధ్వా చాపరం లాభం మన్యతే నాధికం తతః |
యస్మిన్ స్థితో న దుఃఖేన గురుణాపి విచాల్యతే ||22||

తం విద్యా దుఃఖసంయోగ వియోగం యోగసజ్ఞితమ్ |
స నిశ్చయేన యోక్తవ్యో యోగోఽనిర్విణ్ణచేతసా ||23||

 

సంకల్ప ప్రభవాన్ కామాం స్త్యక్త్వా సర్వానశేషతః |
మనసైవేన్ద్రియగ్రామం వినియమ్య సమన్తతః ||24

శనైః శనైరుపరమేద్భుధ్యా ధృతిగృహీతయా |
ఆత్మసంస్థం మనః కృత్వా న కించిదపి చిన్తయేత్ ||25||

యతో యతో నిశ్చరతి మనశ్చఞ్చలమస్థిరమ్ |
తతస్తతో నియమ్యైతత్ ఆత్మన్యేవ వశం నయేత్ ||26||

ప్రశాన్తమనసం హ్యేనం యోగినం సుఖముత్తమమ్ |
ఉపైతి శాన్తరజసం బ్రహ్మ భూత మకల్మషమ్ ||27||

యుఞ్జన్నేవం సదాఽఽత్మానం యోగీ విగత కల్మష:|
సుఖేన బ్రహ్మసంస్పర్శం అత్యన్తం సుఖమశ్నుతే ||28||

సర్వభూతస్థ మాత్మానం సర్వభూతాని చాత్మని |
ఈక్షతే యోగ యుక్తాత్మా సర్వత్ర సమదర్శనః ||29||

యోమాం పశ్యతి సర్వత్ర సర్వం చ మయి పశ్యతి |
తస్యాహం న ప్రణస్యామి స చ మే నప్రణస్యతి ||30||

సర్వభూత స్థితం యోమాం భజత్యేకత్వమాస్థితః|
సర్వథా వర్తమానోఽపి స యోగీ మయి వర్తతే || 31||

అత్మౌపన్యేన సర్వత్ర సమం పశ్యతి యోఽర్జున|
సుఖం వా యది వాదుఃఖం సయోగీ పరమో మతః ||32||

అర్జున ఉవాచ:

యోఽయం యోగస్త్వయా ప్రోక్తః సామ్యేన మధుసూధన |
ఏతస్యాహం న పశ్యామి చఞ్చలత్వాత్థ్సితిం స్థిరామ్ ||33||

చఞ్చలం హి మనః కృష్ణ ప్రమాథి బలవద్దృఢమ్ |
తస్యాహం నిగ్రహం మన్యే వాయోరివ సుదుష్కరమ్ ||34||

శ్రీభగవానువాచ :

అసంశయం మహాబాహో మనో దుర్నిగ్రహం చలమ్ |
అభ్యాసేన తు కౌన్తేయ వైరాగ్యేణ చ గృహ్యతే ||35||

అసంశయతాత్మనా యోగో దుష్ప్రాప ఇతి మే మతిః |
వశ్యాత్మనా తు యతతా శక్యోఽవాప్తుముపాయతః ||36||
అర్జున ఉవాచ :

అయతిశ్రద్ధయోపేతో యోగాచ్చలిత మానసః |
అప్రాప్య యోగసంసిద్ధిం కాం గతిం కృష్ణ గచ్ఛతి ||37||

కచ్చిన్నోభయవిభ్రష్టశ్చిన్నాభ్రమివ నశ్యతి |
అప్రతిష్ఠో మహాబాహో విమూఢో బ్రహ్మణః పథి ||38||

ఏతం మే సంశయం కృష్ణ చ్ఛేత్తు మర్హస్య శేషతః |
త్వదన్యః సంశయస్యాస్య చ్చేతా నహ్యుపపద్యతే ||39||

శ్రీభగవానువాచ:

పార్థనైవేహ నాముత్ర వినాశస్తస్య విద్యతే |
న హి కల్యాణకృత్కశ్చిద్దుర్గతిం తాత గచ్ఛతి ||40||

ప్రాప్య పుణ్యకృతాం లోకానుషిత్వా శాశ్వతీః సమాః|
శుచీనాం శ్రీమతాం గేహే యోగభ్రష్ఠోఽభిజాయతే ||41||

అథవా యోగినామేవ కులే భవతి ధీమతామ్ |
ఏతద్ధి దుర్లభతరం లోకే జన్మ యదీదృశమ్ ||42||

తత్ర సం బుద్ధి సంయోగం లభతే పౌర్వ దైహికమ్ |
యతతే చ తతో భూయసంసిద్ధౌ కురునన్దన ||43||

పూర్వాభ్యాసేన తైనేవ హ్రియతే హ్యవశోఽపి సః |
జిజ్ఞాసురపి యోగస్య శబ్దబ్రహ్మాతివర్తతే ||44||

ప్రయత్నాద్యతమానస్తు యోగీ సంశుద్ధకిల్బిషః |
అనేక జన్మ సంసిద్ధిస్తతో యాతి పరాం గతిమ్||45||

తపస్విభ్యోఽధికో యోగీ జ్ఞానిభ్యోఽపి మతోఽధికః |
కర్మిభ్యాశ్చాధికో యోగీ తస్మాద్యోగీ భవార్జున ||46||

యోగినామపి సర్వేషాం మద్గతేనాన్తరాత్మనా |
శ్రద్ధవాన్ భజతే యొ మాం స మే యుక్తతమో మతః ||47||

ఇతి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే ఆత్మసంయమయోగో నామ షష్ఠోఽధ్యాయః ||
||ఓమ్ తత్ సత్||

|| Om tat sat ||